សុន្ទរកថា​នៅ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ

ខាងក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​អត្ថបទ​ទាំងស្រុង​នៃ​សុន្ទរកថា​ថ្លែង​ដោយ​លោក ហ្គោឥនកា នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ ទី 29 សីហា 2000 នៅ​សាលប្រជុំ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ចំពោះ​អ្នក​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ស្តី​ពី​សន្តិភាព​ពិភពលោក​ប្រចាំ​សហស្សវត្សរ៍។

សាសនា​សាកល​ដើម្បី​សន្តិភាព ដោយ ស.ន. ហ្គោឥនកា

កាលបរិច្ឆេទ៖ 29 សីហា 2000

ខាងក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​អត្ថបទ​ទាំងស្រុង​នៃ​សុន្ទរកថា​ថ្លែង​ដោយ​លោក ហ្គោឥនកា នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ ទី 29 សីហា 2000 នៅ​សាលប្រជុំ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ចំពោះ​អ្នក​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ស្តី​ពី​សន្តិភាព​ពិភពលោក​ប្រចាំ​សហស្សវត្សរ៍។

នៅពេល​មាន​ភាពងងឹត យើង​ត្រូវការ​ពន្លឺ។ សព្វថ្ងៃ ដោយសារ​មាន​ការព្រួយចិត្ត​ដែល​បង្ក​ឡើង​ដោយ​ជម្លោះ​ហិង្សា, សង្គ្រាម និង ការបង្ហូរឈាម ពិភពលោក​ត្រូវការ​សន្តិភាព និង សុខដុម​រម្យនា​យ៉ាង​ខ្លាំង។ នេះ​គឺ​ជា​ការលំបាក​ដ៏​ធំ​មួយ​សម្រាប់​អ្នកដឹកនាំ​សាសនា។ សូម​ឲ្យ​យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ព្រមទទួល​យក​នូវ​ការលំបាក​ទាំងនេះ។

គ្រប់​សាសនា​មាន​ទ្រង់ទ្រាយ ឬ សម្បក​ក្រៅ ព្រមទាំង​ខ្លឹមសារ ឬ គោល​ចម្បង​នៅ​ខាងក្នុង។ សម្រក​ក្រៅ​រួមមាន​ពិធីបុណ្យ, ពិធី​សាសនា, ជំនឿ, ទេវកថា និង ទ្រឹស្តី​នានា។ របស់​ទាំងនេះ​ខុសគ្នា​ពី​សាសនា​មួយ​ទៅ​សាសនា​មួយ​ទៀត។ ប៉ុន្តែ​ខ្លឹមសារ​ខាងក្នុង​គឺ​មាន​ជា​ទូទៅ​ចំពោះ​សាសនា​ទាំងអស់៖ ការបង្រៀន​ជា​សាកល​អំពី​សីលធម៌ និង បរិច្ចាគ, អំពី​វិន័យ និង ចិត្ត​បរិសុទ្ធ​ដែល​ពោរពេញ​ដោយមេត្តា ករុណា មុទិតា និង ខន្តី (ការអត់ឱន)។ នេះ​គឺ​ជា​លក្ខណៈ​ទូទៅ​ដែល​អ្នកដឹកនាំ​សាសនា​គួរ​សង្កត់​ធ្ងន់ ហើយ​ដែល​អ្នកគោរព​បូជា​សាសនា​គួរ​ប្រតិបត្តិ។ ជម្លោះ​ទាំងអស់​អាច​ត្រូវ​បាន​បង្រួម​តិច​ទៅៗ បើ​គោល​សំខាន់​ដ៏​ត្រឹមត្រូវ​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​ឲ្យ​តម្លៃ​ដោយ​សាសនា​ទាំងអស់ ហើយ​ការអត់ឱន​ដ៏​ធំធេង​ត្រូវ​បាន​បង្ហាញ​ចំពោះ​ទិដ្ឋភាព​ខាងក្រៅ។

មនុស្ស​ទាំងអស់​ត្រូវតែ​មាន​សេរីភាព​ក្នុងការ​ទទួល​ស្គាល់ និង ធ្វើ​តាម​ជំនឿ​របស់​ពួកគេ។ ក្នុងការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ពួកគេ​មិន​ត្រូវ​ធ្វេស​ប្រហែស​នឹង​ការប្រតិបត្តិ​ចំពោះ​ខ្លឹមសារ​នៃ​សាសនា​របស់​ពួកគេ​ឡើយ, មិន​ត្រូវ​រំខាន​អ្នកដទៃ​ដោយ​ការប្រតិបត្តិ​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ និង មិន​ត្រូវ​ដាក់​ទោស ឬ មើល​ងាយ​ជំនឿ​ដទៃ​ទៀត​ដែរ។

ចំពោះ​នានាភាព​នៃ​ជំនឿ តើ​យើង​ពុះពារ​ចំពោះ​ភាពផ្សេងៗ​គ្នា​ទាំងនេះ និង សម្រេច​បាន​នូវ​ផែនការ​ដ៏​រឹងមាំ​ដើម្បី​សន្តិភាព​យ៉ាង​ដូចម្តេច? ព្រះពុទ្ធ​ដែល​ជា​បុគ្គល​ត្រាស់ដឹង ព្រះអង្គ​តែង​ទទួល​ជា​រឿយៗ​នូវសំណួរ​ពី​មនុស្ស​ដែល​មាន​ទស្សនៈ​ផ្សេងៗ​គ្នា​ជាច្រើន។ ចំពោះ​ពួកគេ ព្រះអង្គ​នឹង​ត្រាស់​ថា “ចូរ​យើង​ទុក​ទស្សនៈ​ផ្សេងៗ​គ្នា​មួយ​អន្លើ​សិន។ ចូរ​ផ្តោត​តែ​លើ​អ្វី​ដែល​យើង​អាច​យល់ស្រប​គ្នា និង អាច​ឲ្យ​យើង​យក​ទៅ​អនុវត្ត​បាន។ ហេតុ​អ្វី​ត្រូវ​ឈ្លោះ​ប្រកែក​គ្នា?” ពាក្យ​ទូន្មាន​ប្រកប​ដោយ​គតិ​បណ្ឌិត​នោះ​នៅតែ​មាន​តម្លៃ​រហូត​មក​ដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ។

ខ្ញុំ​មក​ពី​ទឹកដី​ដ៏​ចំណាស់​មួយ​ដែល​បង្ក​បង្កើត​ ទស្សនវិជ្ជា និង សាសនា​ផ្សេងៗ​គ្នា​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ពេល​ជា​ច្រើន​សហស្សវត្សរ៍​មក​ហើយ។ ក្រៅពី​អំពើ​ហិង្សា​ជាច្រើន ប្រទេស​របស់​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​បាន​ជា​គំរូ​នៃ​ការរួមរស់​ដោយ​សន្តិភាព​ផងដែរ។ ប្រហែល 2300 ឆ្នាំ​មុន មហារាជ អសោក បាន​កាន់កាប់​ទឹកដី​ដែល​ចក្រភព​របស់​ព្រះអង្គ​លាត​សន្ធឹង​ពី​ប្រទេស​អាហ្វហ្គានីស្ថាន ដល់ បង់ក្លាដេស សព្វថ្ងៃ។ ពេញ​មួយ​អាណាចក្រ​របស់​ព្រះអង្គ ក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​ប្រកប​ដោយ​មេត្តា​ករុណា ទ្រង់​បាន​ប្រកាស​ដោយ​ចារ​នៅ​លើ​សិលា​ចារឹក​មួយ​ថា យើង​ត្រូវ​គោរព​ជំនឿ​សាសនា​ទាំងអស់ ហើយ​ជា​លទ្ធផល អ្នកគោរព​ប្រពៃណី​សាសនា​ទាំងអស់​បាន​សុខស្រួល​មាន​សុវត្ថិភាព នៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ព្រះអង្គ។ ទ្រង់​បាន​សុំ​ឲ្យ​មនុស្ស​ទាំងអស់​រស់នៅ​ក្នុង​ជីវភាព​ប្រកប​ដោយ​សីលធម៌ គោរព​ឪពុក​ម្តាយ និង មនុស្ស​ចាស់​ជាង ព្រមទាំង​រៀរចាក​ការសម្លាប់។ ពាក្យ​ដែល​ព្រះអង្គ​បាន​ដាស់​តឿន​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តែ​សមស្រប​ក្នុង​ពេល​សព្វថ្ងៃ​នេះ៖

គេ​មិន​គួរ​គោរព​តែ​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន និង ដាក់​ទោស​ដល់​សាសនា​ដទៃ​ទៀត​ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គេ​គួរ​គោរព​សាសនា​ដទៃ​ទៀត​ដោយសារ​មូលហេតុ​ជា​ច្រើន។ ការធ្វើ​ដូច្នេះ​ជួយ​ឲ្យ​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​គេ​រីកលូតលាស់ ហើយ​ក៏​ជួយ​បម្រើ​ដល់​សាសនា​របស់​អ្នកដទៃ​ផងដែរ។ បើ​គេ​ធ្វើ​ផ្ទុយ​ពី​នេះ គេ​នឹង​ជីក​រណ្តៅ​កប់​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​គេ និង បង្ក​អន្តរាយ​ដល់​សាសនា​ដទៃ​ទៀត​ផងដែរ។ ជន​ណា​ដែល​គោរព​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ហើយ​ដាក់​ទោស​សាសនា​ដទៃ​អាច​ធ្វើ​ដូច្នេះ​បាន​ដោយ​ជឿស៊ប់​ក្នុង​សាសនា​របស់​គេ និង គិត​ថា “ខ្ញុំ​នឹង​លើក​តម្កើង​សាសនា​របស់​ខ្ញុំ” តែ​អំពើ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ទទួល​រង​គ្រោះ​យ៉ាង​ធ្ងន់។ ការស្រុះស្រួល​គ្នា​ប្រសើរ​ណាស់។ សូម​ឲ្យ​អ្នក​ទាំងអស់​ស្តាប់​គ្នា និង មាន​ឆន្ទៈ​ស្តាប់​ពាក្យ​ប្រៀន​ប្រដៅ​របស់​អ្នកដទៃ។ (សិលាចារឹក 12)

មហារាជ អសោក ជាតំណាង​ប្រពៃណី​នៃ​ការរួមរស់​ត្រាប្រណី និង ការរួបរួម​គ្នា​ដោយ​សន្តិភាព។ ប្រពៃណី​នេះ​នៅ​រស់រាន​ក្នុង​ចំណោម​រដ្ឋាភិបាល និង អ្នកដឹកនាំ​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​នា​ពេល​សព្វថ្ងៃ​នេះ​ដែរ។ ឧទាហរណ៍​មួយ​គឺ​ព្រះចៅ​អ៊ូម៉ាន់ ដែល​បាន​បរិច្ចាគ​ដី​ដល់​វិហារ​គ្រិស្ត និង វត្ត​សម្រាប់​ជំនឿ​ផ្សេង​ៗទៀត នៅពេល​ដែល​ពួកគេ​គោរព​ប្រតិបត្តិ​តាម​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​យ៉ាង​ស៊ប់ និង ម៉ឺងម៉ាត់។ ខ្ញុំ​ប្រាកដ​ក្នុង​ចិត្ត​ថា​អ្នកដឹកនាំ និង រដ្ឋាភិបាល​ដែល​មាន​មេត្តា​ករុណា​ទាំងនោះ​នឹង​បន្ត​កើត​ឡើង​ទៅ​អនាគត នៅ​លើ​ទឹកដី​ជា​ច្រើន​នៅ​ជុំវិញ​ពិភពលោក។ ដូច​ដែល​គេ​ពោល​ថា “អ្នកទទួល​ពរ​គឺ​ជា​អ្នកបង្កើត​សន្តិភាព ហើយ​ពួកគេ​គួរ​បាន​ហៅ​ថា​ជា​បុត្រ​របស់​ព្រះ”។

វា​ច្បាស់​ណាស់​ថា​អ្នកបង្ក​ហិង្សា​ជាដំបូង​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ពូជពង្ស និង ញាតិ​សន្តាន​របស់​ពួកគេ​ឈឺចាប់។ ពួកគេ​អាច​ធ្វើ​កិច្ចការ​នេះ​ដោយ​ផ្ទាល់ តាម​រយៈ​ការមិន​អត់ឱន ឬ ដោយ​ប្រយោល តាម​ការបង្ក​ការតបត​ប្រកប​ដោយ​ហិង្សា​ចំពោះ​អំពើ​របស់​ពួកគេ។ និយាយ​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា “អ្នកទទួល​ពរ​គឺ​ជា​អ្នកដែល​មាន​មេត្តា ហើយ​ពួកគេ​គួរ​ទទួល​នូវ​មេត្តា​វិញ”។ នេះ​គឺ​ជា​ច្បាប់​ធម្មជាតិ ឬ អាច​និយាយ​បាន​ថា​ជា​ក្រិតក្រម ឬ មាគ៌ា​របស់​ព្រះ។ ព្រះពុទ្ធ​បាន​ត្រាស់​ថា “កំហឹង​អាច​រំងាប់​បាន​មិន​មែន​ដោយ​ការចង​កំហឹង​ទេ តែ​ដោយ​ការមិន​ចង​កំហឹង​ប៉ុណ្ណោះ។ នេះ​គឺ​ជា​អនន្ត​ធម៌ (ច្បាប់​សាកល)”។ អ្វី​ដែល​គេ​ហៅ​ថា ធម៌ នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា មិន​ទាក់ទង​នឹង​សាសនា​ហិណ្ឌូ, ព្រះពុទ្ធ​សាសនា, សាសនា​ជេន, គ្រិស្ត​សាសនា, ឥស្លាម, សាសនា​ជីហ្វ, សាសនា​ស៊ីខ ឬ “លទ្ធិ” ដទៃ​ផ្សេង​ទៀត​ឡើយ។ នេះ​គឺ​ជា​ការពិត​សាមញ្ញ៖ មុន​ពេល​អ្នក​បង្ក​អន្តរាយ​ដល់​អ្នក​ដទៃ ជា​ដំបូង អ្នក​បង្ក​អន្តរាយ​ដល់​ខ្លួន​អ្នក​ដោយ​ការបង្ក​បង្កើត​ភាពអកុសល​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត។ ហើយ​ដោយ​ការកម្ចាត់​នូវ​ភាពអកុសល​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត អ្នក​អាច​រក​ឃើញ​សន្តិភាព​នៅ​ខាងក្នុង និង ពង្រឹង​សន្តិភាព​លើ​ពិភពលោក។

សន្តិភាព​ផ្លូវចិត្ត​ដើម្បី​សន្តិភាព​នៃ​ពិភពលោក

គ្រប់​សាសនា​មាន​តម្លៃ​នៅ​ត្រង់​ការអំពាវនាវ​សុំ​ឲ្យ​បរិស័ទ​រស់នៅ​ប្រកប​ដោយ​សីលធម៌, អាច​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​លើ​ចិត្ត និង បណ្តុះ​បណ្តាល​ភាពបរិសុទ្ធ​នៃ​ចិត្ត។ ប្រពៃណី​មួយ​ប្រាប់​យើង​ថា “ចូរ​ស្រឡាញ់​អ្នកជិតខាង​របស់​អ្នក”; ប្រពៃណី​មួយ​ទៀត​និយាយ​ថា Salaam walekum (“សូម​ឲ្យ​សន្តិភាព​ស្ថិត​នៅ​ជាមួយ​អ្នក”); ហើយ​ប្រពៃណី​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​នៅ​តែ​និយាយ​ថា Bhavatu sabbamangalam ឬ Sarve bhavantu sukhinah (“សូម​ឲ្យ​សព្វ​សត្វ​បាន​ប្រកប​តែ​នឹង​សេចក្តី​សុខ”)។ មិនថា​នោះ​ជា​គម្ពីរ​ប៊ីបល, គម្ពីរ​កូរ៉ាន់ ឬ ហ្គីតា​ទេ អត្ថបទ​ទាំងអស់​អំពាវនាវ​សុំ​សន្តិភាព និង មិត្តភាព។ ពី​មហាវិរៈ ដល់ ព្រះ​យេស៊ូ អ្នកបង្កើត​សាសនា​ធំៗ​ទាំងអស់​មាន​ឧត្តមគតិ​អំពី​ភាពអត់ឱន និង សន្តិភាព។ ប៉ុន្តែ​ពិភពលោក​របស់​យើង​នៅ​តែ​ទទួល​រង​វិវាទ​នៃ​សាសនា និង និកាយ​ដដែល ហើយ​ពេល​ខ្លះ​កើត​ជា​សង្គ្រាម​ទៀត​ផង ដោយសារ​តែ​យើង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​សំបក​ក្រៅ​នៃ​សាសនា ហើយ​ទុក​ខ្លឹមសារ​នៃ​សាសនា​ចោល។ ជា​លទ្ធផល​គឺ​នាំ​ឲ្យ​ខ្វះ​មេត្តា​ករុណា​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត។

សន្តិភាព​នៅ​លើ​ពិភពលោក​មិន​អាច​សម្រេច​បាន​ឡើយ លុះត្រាតែ​មាន​សន្តិភាព​នៅក្នុង​ខ្លួន​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ។ កង្វល់ និង សន្តិភាព​មិន​អាច​នៅ​ជាមួយ​គ្នា​បាន​ឡើយ។ មធ្យោបាយ​មួយ​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​សន្តិភាព​ខាងក្នុង​គឺ វិបស្សនា ឬ ការចម្រើន​បញ្ញា ដែល​ជា​បច្ចេកទេស​ពិនិត្យ​មើល​ខ្លួន​ឯង និង ការទទួល​ស្គាល់​ការពិត គឺ​ជា​បច្ចេកទេស​បែប​វិទ្យាសាស្ត្រ​ផ្តោត​លើ​លទ្ធផល និង ការមិន​ប្រកាន់​និកាយ។ ការប្រតិបត្តិ​បច្ចេកទេស​នេះ​នាំ​មក​នូវ​ការយល់ ​ដោយ​ការពិសោធ​អំពី​របៀប​ដែល​ចិត្ត និង កាយ​ធ្វើ​អន្តរកម្ម​ជាមួយ​គ្នា។ គ្រប់​ពេល​ដែល​ភាពអកុសល​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត ដូចជា​ការស្អប់ខ្ពើម វា​នឹង​បង្ក​វេទនា​ជា​ទុក្ខ​មួយ​នៅ​លើ​កាយ។ គ្រប់​ពេល​ដែល​ចិត្ត​បង្កើត​មេត្តា​ករុណា និង មុទិតា រាងកាយ​ទាំងមូល​នឹង​ពោរពេញ​ដោយ​វេទនា​ជា​សុខ។ ការប្រតិបត្តិ​វិបស្សនា​ក៏​បង្ហាញ​ថា​អំពើ​ខាង​ផ្លូវ​ចិត្ត​នាំ​មុខ​គ្រប់​អំពើ​ខាង​ផ្លូវកាយ និង វាចា ដោយ​កំណត់​ថា​តើ​អំពើ​នោះ​មាន​ប្រយោជន៍ ឬ គ្មាន​ប្រយោជន៍។ ចិត្ត​មាន​សារៈសំខាន់​បំផុត។ ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​រក​វិធីសាស្ត្រ​អនុវត្ត​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ចិត្ត​មាន​សន្តិភាព និង បរិសុទ្ធ។ វិធីសាស្ត្រ​ដូចនោះ​នឹង​ពង្រីក​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​សេចក្តី​ប្រកាស​រួម​ដែល​កើត​ឡើង​ពី​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ស្តី​ពី​សន្តិភាព​ពិភពលោក​នេះ។

ប្រទេស​ឥណ្ឌា​សម័យ​បុរាណ​បាន​ផ្តល់​ការប្រតិបត្តិ​ពីរ​ដល់​ពិភពលោក។ មួយ​គឺ​ការហាត់ប្រាណ​ខាង​រាងកាយ “យោគៈ” (Asanas) និង ការត្រួតត្រា​ដង្ហើម (Pranayama) ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​រាងកាយ​មាន​សុខភាព​ល្អ។ ការប្រតិបត្តិ​មួយ​ទៀត​គឺ​ការហាត់​ខាង​ផ្លូវចិត្ត “វិបស្សនា” ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ចិត្ត​មាន​សុខភាព​ល្អ។ មនុស្ស​ដែល​មាន​ជំនឿ​ផ្សេងៗ​ណា​មួយ​ក៏​ដោយ​ក៏​អាច​ហាត់​វិធីសាស្ត្រ​ទាំង​ពីរ​នេះ​បាន​ដែរ។ ក្នុងពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ ពួកគេ​អាច​គោរព​បូជា​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដោយ​សន្តិភាព និង សុខដុម​រមនា។ ពួកគេ​មិនបាច់​ផ្លាស់ប្តូរ​សាសនា​ដែល​ជា​ប្រភព​ទូទៅ​មួយ​នៃ​ភាពតានតឹង និង ជម្លោះ។

ដើម្បី​ឲ្យ​សង្គម​មួយ​មាន​សន្តិភាព សមាជិក​នៃ​សង្គម​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើងៗ​ត្រូវ​តែ​មាន​សន្តិភាព។ ក្នុងនាម​ជា​អ្នកដឹកនាំ យើង​មាន​ការទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុងការ​ធ្វើ​ជា​គំរូ ធ្វើ​ជា​អ្នកជំរុញ​បំផុស​គំនិត​ល្អ។ បណ្ឌិត​ម្នាក់​បាន​ពោល​ថា “ចិត្ត​មាន​លំនឹង​ជា​ការចាំបាច់​ដើម្បី​បង្កើត​ចិត្ត​អ្នកដទៃ​ដែល​គ្មាន​លំនឹង​ឲ្យ​មាន​លំនឹង​បាន”។

ក្នុង​ន័យ​ទូលំទូលាយ​ជាងនេះ សង្គម​ដែល​មាន​សន្តិភាព​នឹង​រក​វិធី​ដើម្បី​រស់នៅ​ក្នុង​សន្តិភាព​ជាមួយ​នឹង​បរិស្ថាន​ធម្មជាតិ​របស់​គេ។ យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ដឹង​អំពី​តម្រូវការ​ដើម្បី​ការពារ​បរិស្ថាន, ដើម្បី​បញ្ឈប់​ការបំពុល​វា។ អ្វី​ដែល​រារាំង​យើង​មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​រឿង​នេះ​គឺ​គំនរ​នៃ​ការបំពុល​ផ្លូវ​ចិត្ត ដូចជា អវិជ្ជា, ហិង្សា ឬ លោភៈ។ ការកម្ចាត់​ធាតុ​ពុល​នោះ​នឹង​លើក​កម្ពស់​សន្តិភាព​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ជាតិ ព្រមទាំង​ទំនាក់ទំនង​ប្រកប​ដោយ​តុល្យភាព និង សុខភាព​ល្អ​រវាង​សង្គម​មនុស្ស និង បរិស្ថាន​ធម្មជាតិ ផងដែរ។ នេះ​ហើយ​ជា​របៀប​ដែល​សាសនា​អាច​បណ្តុះ​បណ្តាល​ការការពារ​បរិស្ថាន​បាន។

អហិង្សា៖ គន្លឹះ​នាំ​ទៅ​រក​អត្ថន័យ​នៃ​សាសនា

ភាពផ្សេងៗគ្នា​រវាង​សាសនា​នានា​តែងតែ​មាន​ជា​ធម្មតា។ ប៉ុន្តែ ដោយ​ការមក​ជួប​ជុំ​គ្នា​នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ស្តី​ពី​សន្តិភាព​ពិភពលោក​នេះ អ្នកដឹកនាំ​នៃ​ជំនឿ​ធំៗ​ទាំងអស់​បាន​បង្ហាញ​ថា​ពួកគេ​ចង់​រួមគ្នា​ធ្វើការ​ដើម្បី​សន្តិភាព។ ដូច្នេះ សូម​ឲ្យ​សន្តិភាព​ប្រែ​ទៅ​ជា​គោលការណ៍​ចម្បង​នៃ “សាសនា​សាកល”។ សូម​ឲ្យ​យើង​រួម​គ្នា​ប្រកាស​ថា​យើង​ត្រូវ​វៀរចាក​ការសម្លាប់ ហើយ​ដាក់​ទោស​ចំពោះ​អំពើ​ហិង្សា។ ខ្ញុំ​ក៏​ទទួច​សុំ​ឲ្យ​អ្នកដឹកនាំ​នយោបាយ​ចូលរួម​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​នេះ​ដែរ ដោយ​ហេតុ​ថា​តួនាទី​ដ៏​សំខាន់​របស់​ពួកគេ​អាច​នាំ​មក​នូវ​សន្តិភាព ឬ សង្គ្រាម។ ទោះបី​ពួកគេ​ចូលរួម​ក្តី មិន​ចូលរួម​ក្តី យ៉ាង​ហោច​ណាស់ សូម​ឲ្យ​យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ព្រមទទួល​នៅទីនេះ និង ឥឡូវ​នេះ​ថា៖ ជំនួស​ការអត់ឱន​ចំពោះ​អំពើ​ហិង្សា និង ការសម្លាប់ សូម​ឲ្យ​យើង​ប្រកាស​ថា​យើង​ដាក់​ទោស​ចំពោះ​អំពើ​ទាំងនោះ​ដោយ​គ្មាន​លក្ខខណ្ឌ ជាពិសេស​អំពើ​ហិង្សា​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ឡើង​ក្នុង​នាម​សាសនា។

អ្នកដឹកនាំ​សាសនា​មួយ​ចំនួន​មាន​សេចក្តី​វាងវៃ និង សេចក្តី​ក្លាហាន​ក្នុងការ​ដាក់​ទោស​អំពើ​ហិង្សា​ដែល​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ក្នុង​នាម​សាសនា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​ពួកគេ។ អាច​មាន​ទស្សនៈវិជ្ជា និង ទ្រឹស្តី​ខុស​ពី​នេះ​នៃ​ការស្វែងរក​សេចក្តី​អត់ឱន ឬ ការសោកស្តាយ​ចំពោះ​អំពើ​ហិង្សា និង ការសម្លាប់​ពី​អតីតកាល ប៉ុន្តែ​ការទទួល​ស្គាល់​អំពើ​ហិង្សា​ដែល​បាន​ធ្វើ​នៅ​ក្នុង​អតីតកាល​ហ្នឹង​មានន័យថា​វា​មិន​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​ត​ទៅ​អនាគត វា​មិន​អាច​នឹង​អត់ឱន​ឲ្យ​បាន​ទេ។

ក្រោម​ការឧបត្ថម្ភ​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ សូម​ឲ្យ​យើង​សាកល្បង​បង្កើត​អត្ថន័យ​នៃ​សាសនា​ថា​ជា​អំពើ​អហិង្សា និង ការបដិសេធ​ការអត់ឱន​ចំពោះ​អំពើ​ហិង្សា ឬ ការសម្លាប់។ ចំពោះ​មនុស្ស​ជាតិ គ្មាន​អ្វី​អភ័ព្វ​ជាង​ការដែល​គេ​មិន​អាច​ឲ្យ​ន័យ​សាសនា​ថា​ជា​សន្តិភាព​ឡើយ។ កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​នេះ​អាច​ស្នើ​នូវ​ទស្សនៈ​នៃ “សាសនា​សាកល” ឬ “សាសនា​គ្មាន​និកាយ” ដើម្បី​ឲ្យ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​យល់ព្រម​ជា​ផ្លូវការ។

ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​នេះ​នឹង​ជួយ​ផ្តោត​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពិភពលោក​អំពី​គោលបំណង​ពិត​ប្រាកដ​នៃ​សាសនា៖

សាសនា​មិន​បំបែក​ឲ្យ​យើង​នៅ​ដាច់​ពី​គ្នា​ឡើយ;
សាសនា​បង្រៀន​យើង​អំពី​សន្តិភាព និង ភាពបរិសុទ្ធ​នៃ​ចិត្ត។

ខ្ញុំ​សូម​សរសើរ​អ្នករៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ​ចំពោះ​ទស្សនៈ និង កិច្ចខំប្រឹងប្រែង​របស់​ពួកគេ។ ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​សូម​សរសើរ​អ្នកដឹកនាំ​សាសនា​ផងដែរ​ដែល​បាន​ចំណាយ​ពេល​ធ្វើការ​ដើម្បី​ការស្រុះស្រួល​គ្នា​ឡើង​វិញ ដោយ​ផ្តល់​សេចក្តី​សង្ឃឹម​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ​ថា​សាសនា​នឹង​មាន​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​សន្តិភាព​ក្នុង​អនាគតកាល។

សូម​ឲ្យ​សព្វសត្វ​ទាំងអស់​រួច​ផុត​ពី​ការស្អប់ខ្ពើម និង ជួប​ប្រទះ​តែ​នឹង​សេចក្តី​សុខ។

សូម​ឲ្យ​សន្តិភាព និង សុខដុម​រមនា​មាន​ភាពលើសលប់។